Nieuwsoverzicht

Op zaterdag 26 oktober heeft de Stichting de vrijwilligers van Wisent op de Veluwe weer bedankt voor hun inzet van afgelopen jaar.

Op vrijdag 16 augustus is één van de wisenten op de Veluwe geschoten en uit het wisentengebied verwijderd. De driejarige wisentkoe had al langere tijd een slechte gezondheid en werd daarom extra in de gaten gehouden. Behandeling door de dierenarts mocht echter niet baten. De wisent was niet alleen ernstig verzwakt, maar zonderde zich ook steeds vaker af van de wisentkudde. Toen bleek dat haar gezondheid verder verslechterde, ondanks behandeling door de dierenarts, is in overleg met alle projectpartners ervoor gekozen om onnodig lijden te voorkomen.

Om meer te weten te komen over de oorzaken van de verslechterde conditie van de wisentkoe, is het dier naar de Gezondheidsdienst voor dieren gebracht voor verder onderzoek. De overige wisenten verkeren in goede gezondheid. De dieren worden dagelijks gemonitord. De wisentkudde bestaat nu uit vijf dieren, inclusief twee wisentkalveren die dit jaar geboren zijn.

De wisentkudde op de Veluwe is verblijd met een tweede kalfje dit jaar. Het jonge dier werd afgelopen week gezien in de kudde. Het is het vierde kalf dat in de Veluwse wisentkudde is geboren.
In 2016 en 2018 en in juni 2019 werden eerder al stierkalveren op de Veluwe geboren. Projectpartners Stichting Wisent op de Veluwe, Staatsbosbeheer en ARK Natuurontwikkeling zijn verheugd over de komst van het nieuwe kalf. Er leven nu in totaal zes wisenten op de Veluwe. Het geslacht van het kalfje is nog niet bekend.

De kudde doet het goed volgens Frank Zanderink van ARK Natuurontwikkeling: “Je ziet dat de droogte effect heeft op het leefgebied van de wisenten. We houden de conditie van de dieren daarom extra goed in de gaten. Gelukkig zien de kalfjes en hun moeders er allemaal gezond uit”. De groep wordt regelmatig in het leefgebied gezien. Wekelijks zijn er begeleide fiets-  en wandelexcursies naar het gebied. Vrijwilligers van IVN begeleiden deze excursies, waarbij de deelnemers op zoek gaan naar de wisenten. Deze excursies zijn te boeken via de website van Stichting Wisent op de Veluwe. www.wisentopdeveluwe.nl/reserveren 

De wisentkudde op de Veluwe heeft een nieuwe aanwinst. Opnieuw is een wisentkalf in de Nederlandse natuur geboren. Het jonge dier werd onlangs voor het eerst gezien aan de zijde van de zorgzame moeder. Het is het derde kalf dat in de Veluwse wisentkudde is geboren.

In 2016 en 2018 werden eerder al stierkalveren op de Veluwe geboren. Het geslacht van dit kalfje is nog niet bekend. Projectpartners Stichting Wisent op de Veluwe, Staatsbosbeheer en ARK Natuurontwikkeling zijn verheugd over de komst van het nieuwe kalf. Er leven nu in totaal vijf wisenten op de Veluwe, maar dit jaar wordt nog verdere uitbreiding verwacht, aangezien een andere wisent koe in de kudde momenteel drachtig is.

De kudde doet het volgens Frank Zanderink van ARK Natuurontwikkeling goed: ‘moeder en kalf zien er gezond en vitaal uit. De kudde maakt steeds meer gebruik van het gehele gebied. Zo is de groep regelmatig op de heide gezien waar ze onder andere van het pijpenstrootje eten. Met de warmte van vorig jaar verbleven de wisenten veel in het schaduwrijke bos. Daarnaast doen de wisenten zich volop tegoed aan Amerikaanse vogelkers, een exotische struik die in veel Nederlandse natuurgebieden bestreden wordt’.

Afwisseling in het landschap
Samen met andere grazers als edelherten en reeën, zorgen de wisenten op de Veluwe voor geleidelijke overgangen van bossen en bosjes naar struiken en struwelen en naar graslanden. Het zijn herkauwers die gras, kruiden, knoppen, blaadjes, twijgen en bast eten. Net als paarden kunnen ze goed overweg met droog en voedselarm gras. Ze schillen meer bomen en struiken dan alle andere planteneters. Hierdoor maken ze meer openheid in een volwassen bos. Als loofhout niet beschikbaar is worden ook jonge loten van dennen gegeten, iets waartoe rund en paard nauwelijks in staat zijn. Desondanks zijn het fijnproevers die er niet voor terugdeinzen om dwars door een doornstruweel te lopen om bij een smakelijk hapje te komen.

Veluwse wisenten
De conditie van de dieren wordt het hele jaar zorgvuldig gemonitord door beheerders, vrijwilligers en ARK Natuurontwikkeling. In de drinkpoelen is, ondanks de aanhoudende droogte van vorige zomer, ruim voldoende drinkwater beschikbaar. Het wisentproject startte in april 2016 met de komst van drie wisenten. Het wisentgebied op de Veluwe is het grootste leefgebied van wisenten in Nederland. Naast wisenten, leven er in het gebied ook andere wilde dieren zoals het edelhert en het wilde zwijn.

Zelf wisenten zien op de Veluwe
Het hele jaar door zijn er verschillende excursies naar het wisentengebied. Wilt u ook een keer mee? Reserveren kan via www.wisentopdeveluwe.nl/reseveren.

Wisentkalf Veluwe 2019. Foto: SBB/Dirk Goudkuil

De wisenten in de Maashorst hebben op 21 maart 2019 gezelschap gekregen van twee jonge wisentstieren uit Natuurpark Lelystad en de Veluwe. Deze stieren zijn genetisch niet verwant aan elkaar en aan de kudde. Daardoor kan de kudde zich verder uitbreiden zonder kans op inteelt.

Vers bloed
Op de Maashorst leven sinds het voorjaar van 2016 wisenten. In 2017 werden de eerste Brabantse kalfjes geboren. De komst van de twee jonge stieren zorgt ervoor dat de vrouwelijke kalfjes met een niet-verwante stier kunnen paren als ze volwassen zijn. Deze diversiteit is goed voor de kudde.

Nederlandse wisenten
Sinds drie jaar zijn er in Nederland vier gebieden waar wisenten leven. Dit maakt het mogelijk dat er dieren uitgewisseld kunnen worden binnen de landsgrenzen. Dat is goed nieuws want de dieren zijn hierdoor niet lang onderweg naar andere leefgebieden. Ook komt het de gewenning van de dieren in hun nieuwe leefgebied ten goede, omdat de omstandigheden zoals klimaat op veel vlakken gelijk zijn.

Uitwisseling
ARK Natuurontwikkeling heeft het uitwisselen van de dieren georganiseerd en samen met Het Flevo-Landschap en FREE Nature de benodigde acties mogelijk gemaakt. Het Flevo-Landschap en het wisentproject op de Veluwe hebben de dieren ter beschikking gesteld aan de Maashorst. Voor de gebieden waar de stieren vandaan komen, is de uitplaatsing van verwante dieren ook belangrijk omdat het een genetisch gevarieerde groep wisenten bevordert.

Voor hun komst naar de Maashorst zijn de stieren voorbereid op het transport en zijn de benodigde veterinaire onderzoeken gedaan. De kudde wordt de komende tijd extra in de gaten gehouden om te zien hoe de dieren aan elkaar en de nieuwe omstandigheden wennen. Met de komst van de stieren leven er nu 21 wisenten op de Maashorst.

Meer informatie over wisenten in de Nederlandse natuur is te vinden op www.ark.eu/wisent.

Fotograaf: Roeland Vermeulen / FREE Nature

Uit het leefgebied van de wisenten op de Veluwe bij Kootwijk is dinsdag 18 december de driejarige wisentstier gehaald. Het dier vertoonde intimiderend gedrag richting mensen en verhuist daarom naar een natuurgebied in Spanje. Na het vertrek van de stier zijn er nog vijf wisenten in het wisentgebied op de Veluwe.

Het dier werd extra in de gaten gehouden omdat hij al enige tijd onrustig gedrag vertoonde. Begin september is de stier op een betrokken projectmedewerker afgerend die op dat moment in zijn auto zat. Het ging om een ongewenst dichte en actieve benadering die als intimiderend werd ervaren. Hierop zijn direct maatregelen genomen door extra toezicht op de wisenten en het wisentgebied te houden en de situatie nauwgezet te volgen. Het onrustige gedrag van de stier heeft zich nog meerdere malen voorgedaan. Zo hield hij onvoldoende afstand van beheerders die in het terrein kwamen. Bij geen van de overige wisenten is soortgelijk onrustig gedrag geconstateerd.

VOORZORGSMAATREGEL

Hoewel verhoogde alertheid tot het natuurlijke gedrag van wisentstieren behoort, is niet duidelijk wat het voortdurende intimiderende gedrag van de stier heeft veroorzaakt. Zo is uit gebieden als het Poolse natuurgebied Bialowieza bekend dat wisenten in de bronsttijd vaak tijdelijk onrustiger zijn door het opspelen van de hormonen en bluffen ze ook wel eens om roofdieren van zich af te houden. Omdat de stier op de Veluwe onrustig blijft, heeft ARK Natuurontwikkeling – verantwoordelijk voor het dier – het gedrag van deze wisent beoordeeld als ongewenst voor het gebied waar ook excursies worden gegeven. ARK neemt de veiligheid voor bezoekers, beheerders en vrijwilligers in het gebied zeer serieus en heeft daarom besloten het dier weg te halen. De wisentstier verhuist naar een 600 hectare groot natuurgebied in Spanje wat voor publiek ontoegankelijk is. Hier zal de stier deel gaan uitmaken van een andere groep wisenten.

Met het vertrek van de stier wordt de kudde de komende tijd extra geobserveerd door kuddebeheerders en de betrokken vrijwilligers van Stichting Wisent op de Veluwe. De publieksexcursies worden per januari weer opgestart.

Maandag 30 juli is een wisentkalf op de Veluwe ontdekt tijdens monitoring door vrijwilligers. Het jonge dier werd gezien aan de zijde van de zorgzame moeder. Het is het tweede kalfje dat in dit wisentproject geboren is. In 2016 werd al een stierkalf geboren. De leidkoe van de groep is de moeder van het nieuwe kalf. Projectpartners Stichting Wisent op de Veluwe, Staatsbosbeheer en ARK Natuurontwikkeling zijn verheugd over de komst van het kalf. Er leven nu zes wisenten op de Veluwe.

Het wisentproject startte in april 2016 met de komst van drie wisenten waaronder een drachtige koe. Al snel volgde de geboorte van een gezond kalf. Kort daarop ging helaas de volwassen stier dood door inwendige beschadigingen aan zijn magen. In juli 2017 werd daarom een stier, vergezeld door een jonge koe, aan de drie wisenten toegevoegd. De nieuwelingen werden na hun komst direct opgenomen in het al aanwezige groepje en vanaf dat moment maken ze gezamenlijk gebruik van hun leefgebied van circa 400 hectare. Het wisentgebied op de Veluwe is het grootste leefgebied voor wisenten in Nederland.

De wisenten maken steeds meer gebruik van het gehele gebied. Zo is de groep regelmatig op de heide gezien waar ze onder andere van pijpenstrootje vreten. Met de warmte van de afgelopen weken verbleven de wisenten veelvuldig in het schaduwrijke bos. Ook daar is pijpenstrootje te vinden. Daarnaast doen de wisenten zich volop tegoed aan Amerikaanse vogelkers. Gedurende het gehele jaar wordt de conditie van de dieren zorgvuldig gemonitord door beheerders en vrijwilligers. In de drinkpoelen is, ondanks de aanhoudende droogte, ruim voldoende drinkwater beschikbaar.

De komende maanden zijn er nog verschillende excursies naar het wisentengebied. In het gebied leven niet alleen wisenten, maar ook ander wild zoals edelhert en wild zwijn. Meer informatie over het project en de excursies is te vinden op deze website van Wisent op de Veluwe.

Wisentkalf Veluwe 2018. Foto: Paul Milo

Wat BISonder! Prinses Laurentien op bezoek bij de Wisenten op de Veluwe. En Vivian van Koffietijd / 5 Uur Live was erbij. In september wordt dit uitgezonden bij RTL 4, we houden jullie op de hoogte!

Klik op de titel: 'Jaarverslag wisent op de Veluwe 2017' om de tekst te vergroten 

foto: Sabine Wolters

Sinds de komst van de eerste wisenten naar de Veluwe in april 2016, is een grote groep vrijwilligers actief. Het afgelopen jaar hebben de vele vrijwilligers zich wederom enthousiast ingezet voor het project Wisent op de Veluwe. Bijvoorbeeld de controle van rasters en het verzorgen van excursies. Projectpartners Stichting Wisent op de Veluwe, Staatsbosbeheer en ARK Natuurontwikkeling zijn blij met zoveel betrokkenheid en bedanken de vrijwilligers van harte voor hun inzet.

Zaterdag 9 december was er een vrijwilligersbijeenkomst georganiseerd door Stichting Wisent op de Veluwe. De oorspronkelijk geplande fietstocht naar een locatie om diersporen te zoeken kwam vanwege hevige sneeuwval te vervallen. Dit werd in de meer nabije omgeving uitgevoerd onder begeleiding van vrijwilliger Jaap van Leeuwen. Nieuwe sneeuwval zorgde voor een fantastische winterwandeling, maar wel voor minder sporen in de sneeuw. Toch leverde de speurtocht sporen van reeën, herten en vooral mooie beelden op.

Eerder dit jaar is door ARK Natuurontwikkeling een tweedaagse training georganiseerd gewijd aan de wisenten in Nederland. Deze training was voor zowel de vrijwilligers die betrokken zijn bij de Veluwe als bij de Maashorst. Beide gebieden werden bezocht om een zo volledig mogelijk beeld te krijgen van de omstandigheden en situaties die in de gebieden spelen. Aan beide dagen hebben zo'n 30 vrijwilligers deelgenomen. Er werd geoefend in het herkennen van de condities en gedragingen van wisenten. Het gedrag van de dieren juist interpreteren is belangrijk om conclusies te trekken tijdens het werk in hun buurt.

Observeren
Sinds de komst van wisenten naar de Veluwe worden de dieren regelmatig geobserveerd door de beheerder van de dieren. Ook vrijwilligers helpen mee de wisenten te monitoren. Afgelopen zomer zijn twee wisenten uit Polen verwelkomd op de Veluwe. Zij werden al snel opgenomen door het al aanwezige drietal. Het gaat goed met de groep die sinds hun eerste ontmoeting bij elkaar is en het gebied van circa 400 hectare verkent. Nu de winter zijn intrede doet, wordt zoals voorgenomen voor de nieuwkomers hooi aangeboden.
De wisenten worden meestal gezien tijdens de aangeboden excursies. Voor informatie over komende excursiedata, zie tabje reserveren.